អត្ថបទ សូរ្យរិទ្ធ
ជាច្រើនប្រទេសបានចាប់ផ្តើមរៀបចំផែនការទទួលស្វាគមន៍ការបើកប្រទេស ដូចជា ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី នឹងការចាត់ ចែងការចាក់វ៉ាក់សាំងទៅកាន់កោះបាលី ដើម្បីត្រៀមទទួលទេសចរពីខែមករានេះទៅ រួមដល់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលមានសមុទ្រស្រស់ស្អាត ប្រាង្គប្រាសាទដ៏ល្បីក៏កំពុងរង់ចាំស្វាគមន៍ភ្ញៀវទេសចរពីគ្រប់ទិសទី ។
ការផ្ទុះឡើងនៃមេរោគកូវីដ១៩ បានរងផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ទាំងផ្នែកសុខភាពសាធារណៈ និងសេដ្ឋកិច្ចក្នុងប្រទេសជាច្រើនជុំវិញពិភពលោក ក្នុងនេះប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ាន ក៏រងការវាយប្រហារយ៉ាងខ្លាំងផងដែរ ព្រោះសេដ្ឋកិច្ចពឹងផ្អែកខ្ពស់លើការនាំចេញ និងទេសចរណ៍ ។
បើក្រឡេកទៅមើលក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ កម្ពុជា វៀតណាម និងថៃ មានសមាមាត្រចំណូលពីទេសចរណ៍ទៅនឹង GDP ខ្ពស់រហូតដល់ ១៨%, ១២% និង ១១% ។ នៅពេលមានការផ្ទុះឡើងធំនៅឆ្នាំ ២០២០ ចំណូលពីវិស័យទេសចរណ៍នៅកម្ពុជា និងថៃ ធ្លាក់ចុះប្រមាណ ៧៩% និង ៨៣% បើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៩ ។ វៀតណាមមិនបានបង្ហាញពីតួលេខប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំរបស់ទេសចរណ៍ទេ តែទោះបីយ៉ាងណា ក៏បានរងផលប៉ះពាល់ដោយវិស័យនាំចេញផងដែរ ។ ប្រទេសដែលពឹងផ្អែកខ្លាំងលើការនាំចេញរួមមាន សិង្ហបុរី ម៉ាឡេស៊ី និងថៃ ដែលប្រទេសទាំងនេះសុទ្ធតែមានចំណូលពីការនាំចេញថយចុះ រីឯប្រទេសដែលទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីការផ្លាស់ប្តូរមូលដ្ឋានផលិតកម្ម គឺវៀតណាម និងកម្ពុជា ដែលមានចំណូលពីការនាំចេញខ្ពស់បើធៀបនឹងឆ្នាំមុន ។
ទាក់ទងនឹងការងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ច ប្រទេសជាច្រើនយល់ស្របគ្នាថា ការពន្លឿនការចាក់វ៉ាក់សាំង កូវីដ១៩ វាគឺជាដំណោះស្រាយចាំបាច់សម្រាប់បញ្ហារយៈពេលខ្លីទៅមធ្យម ។ យោងតាមតួលេខរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក ឬ WHO ឲ្យដឹងថា ៦០-៧០% នៃចំនួនប្រជាជនត្រូវបានចាក់វ៉ាក់សាំងប្រឆាំងនឹងកូវីដ១៩ ពួកគេនឹងអភិវឌ្ឍភាពស៊ាំ (Herd Immunity) នៅក្នុងប្រទេសនោះ ដែលនឹងធ្វើឲ្យការរស់នៅរបស់ប្រជាជនវិលទៅរកសភាពដើមវិញតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ។
វៀតណាមមានអត្រាទទួលវ៉ាក់សាំងទាបបំផុតនៅក្នុងតំបន់ ឯនៅក្នុងផ្នែកនៃប្រទេសថៃ ទោះបីជាត្រូវបានបែង ចែក វ៉ាក់សាំងចំនួន ៦៥ លានដូសពីក្រុមហ៊ុន Sinovac និង AstraZeneca ក៏ដោយ រដ្ឋាភិបាលមានគោលបំណងបង្កើនការនាំចូលវ៉ាក់សាំង ១០០ លានដូសពី Pfizer-BioNTech, Sputnik V និង Johnson & Johnson នៅចុងឆ្នាំនេះបន្ថែមទៀត ។
ចំពោះហានិភ័យដែលអាចបណ្តាលឱ្យការបើកប្រទេសត្រូវពន្យារពេល រួមទាំងការផ្ទុះឡើងនៃវីរុសកូវីដ-១៩ ដែលបំប្លែងថ្មី ជាពិសេសនៅក្នុងប្រទេសដែលមានអត្រាទទួលវ៉ាក់សាំងទាប អាចបណ្តាលឱ្យរដ្ឋាភិបាលត្រូវប្រើវិធានការចាក់សោរ ឬវិធានការបន្តដើម្បីគ្រប់គ្រង ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ទាំងការប្រើប្រាស់ក្នុងស្រុក អត្រាផលិតកម្ម សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច រួមទាំងប្រាក់ចំណូលទេសចរណ៍ នោះនឹងក្លាយជាកត្តាមួយដែលអាចទប់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់។ ដូច្នេះ រដ្ឋាភិបាលក្នុងប្រទេសទាំងអស់នឹងពន្លឿនការចាក់វ៉ាក់សាំងដល់ប្រជាជនឲ្យបានច្រើនតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ដោយប្រើគំរូបើក ចំហសម្រាប់ទីក្រុងជាក់លាក់ ដូចជាប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ដែលបានពន្លឿនការបែងចែកវ៉ាក់សាំងទៅកាន់តំបន់កោះបាលី ដើម្បីរៀបចំផែនការស្រង់យកការមកដល់របស់ភ្ញៀវទេសចរក្នុងខែកក្កដា រួមទាំងប្រទេសថៃ ដែលប្រើប្រាស់សមុទ្រ ភូកេត ទន្ទឹមនឹងនេះ រដ្ឋាភិបាលសិង្ហបុរីបានគ្រោងនឹងចាក់វ៉ាក់សាំងដល់យុវជនដែលមានអាយុពី ១២-១៨ឆ្នាំ មុននឹងបើកប្រទេសឱ្យទទួលភ្ញៀវទេសចរនៅចុងខែសីហា ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចបន្តស្របតាមប្រទេសជាច្រើនជុំវិញពិភពលោក។
ចំណែកកម្ពុជា សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍នៅក្នុងពិធីសម្ពោធផ្លូវជាតិលេខ ៥ ពីខេត្តបាត់ដំបង ទៅកាន់ខេត្តបន្ទាយមានជ័យនៅព្រឹកថ្ងៃទី ១០ មករានេះថា ឲ្យជំរុញការចាក់វ៉ាក់សាំងដូសជំរុញ (ម្ជុលទី ៣) ដោយចំហ មិនថាអ្នកខេត្តមកចាក់នៅទីក្រុង អ្នកទីក្រុងមកចាក់នៅខេត្ត ព្រោះមានភាពងាយស្រួលដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ។
ចំពោះការប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ (បាក់ឌុប) កន្លងមកសម្តេចបានលើកឡើងថា មានបេក្ខជនជាង ១១ ម៉ឺននាក់ មានអ្នកឆ្លងកូវីដ១៩ ត្រឹមតែ ៣ នាក់ប៉ុនណោះ នេះគឺជាលទ្ធផលដ៏ល្អជាក់លាក់របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលមានចក្ខុវិស័យខ្ពស់យកចិត្តដាក់ចាក់វ៉ាក់សាំងជូនប្រជាជនបានមុនសភាពការណ៍ និងបន្តទៅចាក់ដូសជំរុញទី ៤ បន្ថែមទៀត ៕