ដោយ សូរ្យរិទ្ធ៖
កាសែត ប្រាឆាឆាត (prachachat ) របស់ថៃចេញផ្សាយថា នៅឆ្នាំ 2022 សេដ្ឋីរុស្ស៊ីបានបង្កើតក្រុមហ៊ុន 1,300 នៅក្នុងប្រទេសទួរគី កើនឡើង 670% ធៀបនឹងឆ្នាំមុន ហើយ 25% ជនជាតិរុស្ស៊ីជាអ្នកទិញអចលនទ្រព្យលើជនបរទេសទាំងអស់។
ការកើនឡើងនៃចំនួនក្រុមហ៊ុនរុស្ស៊ីនៅក្នុងប្រទេសទួរគី បង្ហាញពីការចាប់អារម្មណ៍កាន់តែខ្លាំងឡើងក្នុងទិសដៅពីប្រាក់រុស្ស៊ី បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ីបានឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន ដែលបណ្តាលឱ្យមានផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ច និងជីវភាពរស់នៅក្នុងប្រទេសរបស់ពួកគេផងដែរ។
និន្នាការឆ្ពោះទៅរកក្រុមហ៊ុនរុស្ស៊ីនៅក្នុងប្រទេសទួរគី ត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំងនៅក្នុងទីផ្សារលំនៅដ្ឋាន ដែលជនជាតិរុស្ស៊ីមានចំនួនជិត 25% នៃអ្នកទិញអចលនទ្រព្យលើបរទេសទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសទួរគីក្នុងឆ្នាំ 2022។
នេះជាកត្តាមួយដ៏សំខាន់មួយ ដែលរដ្ឋាភិបាលទួរគី មិនចូលរួមក្នុងការដាក់ទណ្ឌកម្មប្រឆាំងនឹងរុស្ស៊ី ពីប្រទេសលោកខាងលិច ធ្វើឱ្យប្រទេសទួរគីក្លាយជាគោលដៅទាក់ទាញសម្រាប់វិនិយោគិនដែលស្វែងរកជម្រកពីការដាក់ទណ្ឌកម្មនេះ រួមទាំងអាជ្ញាធរនៅក្នុងប្រទេសរុស្ស៊ីដែលព្យាយាមផ្ទេរទ្រព្យសម្បត្តិចេញពីប្រទេសដើម្បីចៀសវាងការរឹបអូស។
សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប (EU) ក៏បានរិះគន់ទំនាក់ទំនងដែលកំពុងកើនឡើងរវាងទួរគី និងរុស្ស៊ី ផងដែរ ដោយនិយាយថា ការកើនឡើងនៃការនាំចេញរបស់ទួរគីទៅកាន់រុស្ស៊ីបានជួយរដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ីគេចចេញពីផលប៉ះពាល់នៃទណ្ឌកម្មរបស់លោកខាងលិច ។
ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ជាមួយនឹងការកើនឡើងនូវសម្ពាធពីប្រទេសលោកខាងលិច ប្រទេសទួរគីបានដកខ្លួនចេញពីប្រព័ន្ធទូទាត់ប្រាក់ Mir របស់រុស្ស៊ី ហើយថ្មីៗនេះ ខ្លួនបានប្រកាសផ្អាកការនាំចេញទំនិញដែលដាក់ទណ្ឌកម្មទៅរុស្ស៊ីនៅដើមខែមីនា ។
នេះជាបច្ច័យមួយដែលគេប្រមើលឃើញថា ជារឿយៗសេដ្ឋកិច្ចរបស់រុស្ស៊ីចុះខ្សោយ ប៉ុន្តែមិនដួលរលំ ទោះជារយៈពេលសង្គ្រាមអូសបន្លាយជាងមួយឆ្នាំកន្លងមកហើយក្តី ។
នៅពេលដែលសម្ព័ន្ធលោកខាងលិចបានប្រកាសរលកដំបូងនៃទណ្ឌកម្មចំពោះរុស្ស៊ី លោក ប៊្រុយណូ ឡឺ មែរ (Bruno Le Maire) រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុបារាំង បានទស្សន៍ទាយដោយប្រាកដថា សេដ្ឋកិច្ចរុស្ស៊ីត្រូវតែ «ដួលរលំ» សូម្បីតែការព្យាករណ៍ផ្ទៃក្នុងរបស់រុស្ស៊ីនៅពេលនោះបានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា នៅឆ្នាំ 2022 សេដ្ឋកិច្ចនឹងធ្លាក់ចុះជាង 10% ក្នុងកម្រិតខ្ពស់បំផុត ។
នៅពេលដែលការិយាល័យស្ថិតិជាតិរបស់រុស្ស៊ី Rossstat បានប្រកាសថា GDP សម្រាប់ឆ្នាំ 2022 គឺអវិជ្ជមានត្រឹមតែ 2.1% ប៉ុណ្ណោះ ។ ប្រធានាធិបតី វ៉្លាឌីមៀ ពូទីន បានទទួលយកវាដោយមោទកភាព ខណៈពេលដែលអ្នកវិភាគថា ពួកគេកំពុងស្វែងរកចម្លើយថាហេតុអ្វីបានជាវិធានការដាក់ទណ្ឌកម្មទាំងប្រាំបួនមិនមានប្រសិទ្ធភាពដូចដែលពួកគេធ្វើ?
អតីតដៃគូពាណិជ្ជកម្មសំខាន់របស់រុស្ស៊ី គឺសហភាពអឺរ៉ុប (EU) កំពុងកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែករបស់ខ្លួនលើឧស្ម័នបន្តិចម្តងៗ រហូតដល់កាត់បន្ថយការនាំចូលពីរុស្ស៊ីដល់ទៅ ៥៥% ប៉ុន្តែរុស្ស៊ីអាចរកអ្នកទិញថ្មីមកជំនួសបានយ៉ាងឆាប់រហ័ស ជាពិសេសប្រទេសធំៗដូចជា ឥណ្ឌា ទួរគី និងចិន។
លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីរុស្ស៊ី អាឡិចសាន់ឌើ ណូវ៉ាក់ (Alexander Novak) បាននិយាយថា ឧស្ម័នដែលបានបញ្ជូនតាមបំពង់បង្ហូរឧស្ម័នស៊ីបេរីបានកើនឡើង 48% ពីកម្រិតមុនសង្គ្រាម។
អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចខ្លះបានចង្អុលបង្ហាញថា ខណៈពេលដែលសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចនៃឧស្សាហកម្មជាច្រើនកំពុងធ្លាក់ចុះ ឧស្សាហកម្មសព្វាវុធនៅរុស្ស៊ីបានហក់ឡើងយ៉ាងខ្លាំងក្នុងទិសដៅផ្ទុយទៅវិញ នោះវារួមចំណែកដល់ការបង្កើនសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចក្នុងប្រទេសមិនចេះតិច ។ សាខាមួយចំនួននៃឧស្សាហកម្មក្រោមការថែទាំរបស់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធជួរភ្នំ Ural ត្រូវបានកែសម្រួលដើម្បីបង្កើនសមត្ថភាពផលិតកម្មជាបន្តបន្ទាប់ក្នុងរយៈពេល 24 ម៉ោងលើ 24ម៉ោងផងដែរ ។
លោក ពូទីន បានអះអាងថា កសិកម្មរុស្សីក៏ខ្លាំងដែរ ដោយកត់សម្គាល់ថា នៅចុងរដូវកាលនេះ (នៅខែមិថុនាឆ្នាំ 2023) ប្រទេសរុស្ស៊ីនឹងនាំចេញគ្រាប់ធញ្ញជាតិរហូតដល់ 55-60 លានតោន ។
ឧស្សាហកម្មប្រេង និងឧស្ម័ន ហិរញ្ញវត្ថុ ពាណិជ្ជកម្ម បច្ចេកវិទ្យា ត្រូវបានរងផលប៉ះពាល់ដោយរលកបន្ទាប់ពីរលកនៃទណ្ឌកម្ម ប៉ុន្តែវាមានការតស៊ូដើម្បីសម្របខ្លួនទៅនឹងស្ថានការណ៍កាន់តែច្រើនឡើងចាប់តាំងពីការស្វែងរកប្រទេស «អន្តរការី» សម្រាប់ការទូទាត់ជាអន្តរជាតិ ការជំនួសប្រព័ន្ធរហ័ស កាត់ចេញពីទណ្ឌកម្ម ។
រហូតដល់ការចៀសវាងការនាំចូលទំនិញលោកខាងលិចពីប្រទេសទីបី ដូចជា គីហ្សីស្ថាន (Kyrgyzstan) អាមេនៀ (Armenia) និង ហ្សកហ្សី (Georgia) ជុំវិញប្រទេសរុស្ស៊ី និងការជំរុញឱ្យផលិតករក្នុងស្រុកជំនួស «ម៉ាកប្រេនដ៍» របស់បរទេស ដូចជា Pepsi ឬ Coca-Cola ជាដើម។
ចំណែកឧស្សាហកម្មផលិតជាច្រើនកំពុងតស៊ូដើម្បីរស់ពីការដាក់ទណ្ឌកម្ម ងាកទៅផ្នែកផលិតក្នុងស្រុក និងផលិតនៅប្រទេសចិន ជំនួសគ្រឿងបន្លាស់ដែលធ្លាប់នាំចូលពីអឺរ៉ុប និងតៃវ៉ាន់ ។
ទណ្ឌកម្មបានប៉ះពាល់ដល់ការនាំចូលគ្រឿងអេឡិចត្រូនិកយ៉ាងខ្លាំង កត្តានេះបានធ្វើឲ្យឧស្សាហកម្មដែលពឹងផ្អែកលើការនាំចូលទទួលរងផលប៉ះពាល់ពីឧស្សាហកម្មអាកាសចរណ៍ និងឧស្សាហកម្មរថយន្ត ។
យោងតាមតួលេខពីសមាគមធុរកិច្ចអ៊ឺរ៉ុប (AEB) ក្នុងឆ្នាំ 2022 ការលក់រថយន្តរបស់រុស្ស៊ីនឹងត្រូវបាត់បង់ជិត 1 លានគ្រឿង បើធៀបនឹងឆ្នាំ 2021 គិតជាភាគរយ 59% ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីការធ្លាក់ចុះនៃកម្លាំងទិញ គួបផ្សំដោយអតិផរណាដែលឈានដល់ 12% ពេញមួយឆ្នាំ។
ទន្ទឹមនឹងនេះ សាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយបារាំងលោក ដាវីដ ទែរី (David Terry) ជឿជាក់ថា ព្រឹត្តិការណ៍នេះនឹងជះឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងដល់សេដ្ឋកិច្ចរុស្ស៊ី ជាពិសេសក្នុងរយៈពេលយូរ គឺថាសង្រ្គាមនេះបានទាញបុរសដែលមានសមត្ថភាពជាង 300,000 នាក់ចេញពីសេដ្ឋកិច្ច ដើម្បីទៅបំពេញកាតព្វកិច្ចសង្គ្រាម ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ មនុស្សរាប់លាននាក់ទៀតបានសម្រេចចិត្តភៀសខ្លួនចេញពីប្រទេស ដើម្បីបញ្ចៀសពីការកេណ្ឌធ្វើទាហានក្នុងរយៈពេល 12 ខែចាប់តាំងពីសង្គ្រាម ពីព្រោះប្រជាជនដែលភៀសខ្លួនទៅនៅក្រៅប្រទេសទាំងនេះ ភាគច្រើនពួកគេសុទ្ធតែមានការសិក្សាអប់រំល្អ និងអ្នកសេដ្ឋកិច្ចល្អ គេជឿថា ផលប៉ះពាល់នៃករណីនេះនឹងចាប់ផ្តើមឃើញនៅក្នុងពាក់កណ្តាលទីពីរនៃឆ្នាំនេះ។
យោងតាមមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវថាមពល និងខ្យល់ស្អាត បានឱ្យដឹងថា ក្នុងរយៈពេល 12 ខែ ចាប់តាំងពីសង្គ្រាមចាប់ផ្តើមមក សហភាពអឺរ៉ុបបានចំណាយប្រាក់ចំនួន 48 ពាន់លានអឺរ៉ូលើប្រេងរបស់រុស្ស៊ី ក្នុងខណៈពេលដែលតម្លៃប្រេងឆៅពិភពលោកថយចុះ វាពិតជានឹងប៉ះពាល់ដល់ចំណូលប្រេងរបស់រុស្ស៊ីយ៉ាងខ្លាំង។
ការសន្និដ្ឋានរបស់អ្នកជំនាញទាំងនេះ គឺសូម្បីតែពេលនេះសេដ្ឋកិច្ចរុស្ស៊ីនៅតែអាចឈរបាន ប៉ុន្តែវាកាន់តែយូរ ការខូចខាតនឹងកាន់តែជ្រៅ និងកាន់តែរាលដាលទៅតាមនោះ ពេលនោះ មេដឹកនាំរុស្ស៊ីគិតថា វាហួសពេលដែលគួរសោកស្ដាយ ៕