៨ ចំណុចជាពលរដ្ឋឌីជីថល
ដោយ សូរ្យសែង៖
នៅពេលដែលអ៊ីនធឺណេតដើរតួនាទីក្នុងជីវិតរបស់មនុស្សក្នុងសម័យនេះ ការផ្លាស់ប្តូរជាច្រើនបានកើតឡើងមិនដូចការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាក្នុងយុគសម័យផ្សេងទៀតនោះទេ វាជាការទំនាក់ទំនងឆ្លងទ្វីប ការបើកហាងតាមបណ្តាញអនឡាញ ជាដើម ដូច្នេះហើយទើបបង្កើតពលរដ្ឋក្នុងសម័យនេះហៅថាពលរដ្ឋឌីជីថល។ ពលរដ្ឋឌីជីថលគឺជាក្រុមមនុស្សដែលប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលក្នុងជីវិតរបស់ពួកគេ ។ មានការយល់ដឹងអំពី បច្ចេកវិទ្យា និងប្រើប្រាស់វាដើម្បីផ្លាស់ប្តូរសង្គមឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង។
តើអ្វីជាពលរដ្ឋឌីជីថល(Digital Citizenship)?
Digital Citizenship គឺជាគោលគំនិតនៃការអនុវត្តដែលអនុញ្ញាតឱ្យពលរដ្ឋរៀន និងមានសមត្ថភាពប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលដោយឆ្លាតវៃ មានការគ្រប់គ្រង ត្រូវបានដឹកនាំដោយខ្លួនឯង រួមទាំងការដឹង និងអាចការពារខ្លួនអ្នកពីហានិភ័យផ្សេងៗ ដែលអាចកើតឡើងពីការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល រួមទាំងការគោរពសិទ្ធិខ្លួនឯង និងអ្នកដទៃ មានទំនួលខុសត្រូវសង្គមផងដែរ។
ពលរដ្ឋឌីជីថលគួរតែមានជំនាញ និងចំណេះដឹងឌីជីថលច្រើន ដែលនឹងជួយឱ្យរស់នៅក្នុងជីវិតប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពបំផុតក្នុងយុគសម័យឌីជីថល ដូចជាជំនាញព័ត៌មាន និងជំនាញផ្សេងៗទៀត ដែលនឹងជួយប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឌីជីថលដោយការយល់ដឹង និងដឹងពីរបៀបស្វែងរកព័ត៌មានដែលអាចទុកចិត្តបាន។
ចំណុចសំខាន់ៗចំនួន 8 សម្រាប់ក្លាយជាពលរដ្ឋឌីជីថល នេះនឹងអនុញ្ញាតឱ្យអ្នករស់នៅក្នុងសង្គមដោយការយល់ដឹង និងសុវត្ថិភាព រួមទាំង៖
- ជំនាញសម្រាប់រក្សាអត្តសញ្ញាណល្អ (អត្តសញ្ញាណពលរដ្ឋឌីជីថល) សមត្ថភាពក្នុងការបង្កើត និងគ្រប់គ្រងរូបភាពខ្លួនឯងជាវិជ្ជមាន និងជាក់ស្តែងនៅលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម។ ទទួលខុសត្រូវចំពោះសកម្មភាព កុំប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់ និងបំពានក្រមសីលធម៌។
- ជំនាញក្នុងការគ្រប់គ្រងពេលវេលាក្នុងពិភពឌីជីថល (Screen Time Management) អាចគ្រប់គ្រងពេលវេលា និងគ្រប់គ្រងខ្លួនឯងនៅក្នុងពិភពអនឡាញប្រកបដោយតុល្យភាព និងក្នុងជីវិតពិត។ជំនាញក្នុងការដោះស្រាយជាមួយការគំរាមកំហែងតាមអ៊ីនធឺណិត (Cyberbullying Management) មានសមត្ថភាពក្នុងការដោះស្រាយ ទប់ស្កាត់ និងមានភាពស៊ាំនឹងការគំរាមកំហែងនៅក្នុងពិភពអ៊ីនធឺណេតដោយសមរម្យ ដោយមិនប្រើអារម្មណ៍។
- ជំនាញសន្តិសុខតាមអ៊ីនធឺណិតរបស់អ្នក (Cybersecurity Management) សមត្ថភាពក្នុងការការពារការលួចទិន្នន័យ ឬការវាយប្រហារនៅក្នុងពិភពអនឡាញ ដូចជាការកំណត់ពាក្យសម្ងាត់ផ្សេងៗដើម្បីឱ្យមានសុវត្ថិ ភាព។
- ជំនាញគ្រប់គ្រងភាពឯកជន៖ រក្សាភាពឯកជននៅក្នុងពិភពអនឡាញរបស់អ្នក និងអ្នកដទៃ សម្រាប់សុវត្ថិភាពព័ត៌មាន
- ជំនាញនៃការគិតបែបរិះគន់៖ អាចវិភាគ និងបែងចែកព័ត៌មានត្រឹមត្រូវ ឬមិនត្រឹមត្រូវ។ វិភាគព័ត៌មានមានប្រយោជន៍ ដោយប្រើការវិនិច្ឆ័យ និងការត្រួតពិនិត្យត្រឹមត្រូវ ដូចជារូបភាពដែលបានកែសម្រួលផ្សេងៗ។
- ជំនាញគ្រប់គ្រងទិន្នន័យ សមត្ថភាពក្នុងការគិតលេខឌីជីថល (Digital Footprint) យល់ថាពិភពឌីជីថលនឹងតែងតែបន្សល់ទុកដាន និងប្រវត្តិសាស្ត្រ នេះអាចប៉ះពាល់ដល់អនាគត និងរបៀបរស់នៅរបស់អ្នក។
- ជំនាញក្នុងការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាដោយការយល់ចិត្ត និងកសាងទំនាក់ទំនងល្អជាមួយអ្នកដទៃ (Digital Empathy) មានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយគ្នាទៅវិញទៅមកតាមអ៊ីនធឺណិត មានជំនួយទៅវិញទៅមក។
អត្ថបទប្រហាក់ប្រហែល
ពាណិជ្ជកម្ម
អត្ថបទថ្មីៗ
អត្ថបទពេញនិយម