បទវិភាគ៖ តើអនាគតនៃទំនាក់ទំនងតៃវ៉ាន់-ចិន តាមរយៈលោក ឡៃ ឈិងដេ ទៅជាយ៉ាងណា?

ព័ត៌មានអន្តរជាតិថ្ងៃច័ន្ទុ ទី22 ខែមករា ឆ្នាំ2024 ម៉ោង 7:32 នាទី ល្ងាច

ដោយ សូរ្យសែង៖

លោក ឡៃ ឈិងដេ (Lai Qingde) ប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ថ្មី បានប្រកាសជាសាធារណៈជាច្រើនដងមកហើយថា «តៃវ៉ាន់ជារដ្ឋឯករាជ្យមួយរួចទៅហើយ ដូច្នេះមិនចាំបាច់ប្រកាសឯករាជ្យទៀតទេ ចិន និងតៃវ៉ាន់មិនទាក់ទងគ្នាឡើយ» ។

មន្ត្រីចិនបាននិយាយម្តងហើយម្តងទៀតថា លោក ឡៃ គាំទ្រឯករាជ្យភាពរបស់តៃវ៉ាន់ និងជាមនុស្សម្នាក់ដែល «គ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងណាស់» ។

លោក ឡៃ ធ្លាប់បានផ្ញើអត្ថបទមួយទៅចុះផ្សាយក្នុងកាសែត Wall Street Journal ដែលមានចំណងជើងថា «ផែនការរបស់ខ្ញុំក្នុងការរក្សាសន្តិភាពរវាងចិន និងតៃវ៉ាន់» វាបានចែងអំពីគោលការណ៍ចំនួនបួន៖

លើកកម្ពស់សក្តានុពលរបស់កងទ័ព ដើម្បីរារាំងសត្រូវ
ពង្រឹងស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ច កាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកលើប្រទេសចិន
ពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្តលោកខាងលិច និងជប៉ុន
រក្សាទំនាក់ទំនងជាមួយមេដឹកនាំចិន ដោយស្មើមុខគ្នា និងមានសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ

បើប្រៀបធៀប ភាពខុសគ្នារវាងលោក ឡៃ ឈិងដេ និងលោកស្រីអតីតប្រធានាធិបតី ឆៃ អ៊ិងវើន គឺលោកស្រីជាអ្នកចរចា ។ មុនចូលប្រឡូកក្នុងឆាកនយោបាយ លោកស្រីជាតំណាងចរចាឲ្យតៃវ៉ាន់ យុទ្ធសាស្ត្ររបស់គាត់ គឺ«បង្កើនអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនសម្រាប់តៃវ៉ាន់ ឲ្យការបាត់បង់មានតិចបំផុត» ។

ចំណែកលោក ឡៃ ជាវេជ្ជបណ្ឌិតដែលពណ៌នាខ្លួនឯងថាជា «អ្នកលើកកម្ពស់ឯករាជ្យភាពជាក់ស្តែង(pragmatic independence promoter)» ។ ឡៃ កាន់តែច្បាស់នៅក្នុងការសម្រេចចិត្តរបស់គាត់ ប៉ុន្តែក្នុងពេលតែមួយ ដោយមានប្រវត្តិជា «វេជ្ជបណ្ឌិត» គាត់ដឹងខ្លួនឯងថា គួរប្រយ័ត្នប្រយែង បើមិនដូច្នេះទេ «អ្នកជំងឺ» អាច «ស្លាប់»បាន ។

ក្រឡេកមើល «គោលការណ៍ទាំងបួន» ដែលលោក ឡៃ ឈីងដេ ធ្លាប់បានប្រកាសនោះ យើងអាចឃើញពីអនាគតរបស់តៃវ៉ាន់ ។ តៃវ៉ាន់លាដៃចាប់សហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តលោកខាងលិច រួមទាំងប្រទេសជប៉ុនយ៉ាងច្បាស់ ហើយនឹងទិញអាវុធបន្ថែមទៀត បើកផ្លូវសម្រាប់ទាហានអាមេរិក ជួយបណ្តុះបណ្តាលកងទ័ពតៃវ៉ាន់ រួមទាំងបង្កើតសុន្ទរកថាមួយសម្រាប់ប្រជាជាតិប្រជាធិបតេយ្យឱ្យមករួមគ្នាការពារតៃវ៉ាន់ដូចជា «ថ្ងៃនេះហុងកុង ថ្ងៃខាងមុខតៃវ៉ាន់ «តៃវ៉ាន់នឹងមិនក្លាយជាអ៊ុយក្រែន 2» នៅថ្ងៃស្អែកទេ ។

នៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ច តៃវ៉ាន់នឹងមានបំណងកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកលើចិន ដោយបង្កើតខ្សែចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់រួមគ្នាជាមួយបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិច ឧបករណ៍សំខាន់គឺ ឧស្សាហកម្ម semiconductor នៅតៃវ៉ាន់ គឺជាអ្នកផលិតដ៏សំខាន់ តៃវ៉ាន់នឹងធ្វើឱ្យប្រទេសផ្សេងទៀតដឹងថា ខ្លួននឹងរងគ្រោះ ប្រសិនបើចិនគំរាមតៃវ៉ាន់Semiconductors នឹងខ្វះខាត ការផលិតអេឡិចត្រូនិកផ្សេងៗនឹងប្រឈមបញ្ហា ។

ស្ថានការណ៍នៃការបំបែកសេដ្ឋកិច្ចរបស់តៃវ៉ាន់ពីប្រទេសចិនបានកើតឡើងរួចហើយ ។ ស្ថិតិរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចតៃវ៉ាន់បង្ហាញថា កាលពីឆ្នាំមុន តៃវ៉ាន់វិនិយោគក្នុងប្រទេសចិនប្រមាណតែ 10% ប៉ុណ្ណោះ ដែលជាកម្រិតទាបរយៈពេល 30 ឆ្នាំ ខណៈដែលការវិនិយោគរបស់តៃវ៉ាន់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងអាល្លឺម៉ង់បានកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័ស ។

ឡៃ ឈិងដេ និងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យឈានមុខ នឹងបង្កឱ្យមាន «ការបំបែកភាគី» រវាងសហរដ្ឋអាមេរិក ជាមួយចិនកាន់តែច្បាស់ នេះមិនមែនជានយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់តៃវ៉ាន់ទេ ដោយសារតែប្រទេសផ្សេងទៀត ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងសន្តិសុខ សេដ្ឋកិច្ច និងចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ក៏អាចត្រូវបង្ខំឱ្យជ្រើសរើសតែម្ខាងដែរ ៕

ហាមធ្វើការចម្លងអត្ថបទ ដោយមិនមានការអនុញ្ញាត្តិ។

ភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយយើងឥឡូវនេះ

អត្ថបទប្រហាក់ប្រហែល